Keek op de week 44 - De week van de programmabegroting in de raad.

Via de programmabegroting maken de wethouders hun plannen bekend voor 2024. Van die plannen kunnen wij als raadsleden iets vinden. De wethouders hebben aan hun plannen geldbedragen gekoppeld. Zoveel miljoen hiervoor; zoveel miljoen daarvoor.

Bij de behandeling van de begroting kunnen wij als politieke partijen ook onze ideeën naar voren brengen. Algemene Beschouwingen wordt dat genoemd.

Nieuw Sociaal heeft aangegeven dat wij zaken missen in de plannen. Zoals taal en cultuurlessen aan nieuwe Nederlanders en het persoonlijk bezoeken van mensen in de bijstand die niet in beeld zijn bij de gemeente (ongeveer 500 inwoners). Ook het instellen van een Ombudsman/vrouw missen wij. Een van de speerpunten van ons verkiezingsprogramma.

De wethouders en de meeste andere partijen willen op dit moment niet investeren in deze plannen.

We hebben ook aandacht gevraagd voor een gemeentelijke energie coöperatie. Daarmee willen wij bereiken dat de energieprijs voor iedereen betaalbaar blijft. Het college vindt dit voorstel interessant en gaat hiermee bezig. Ook hebben wij voorgesteld om een gemeentelijke woningbouwvereniging op te richten. Daarmee willen we dat de gemeente huur en verhuur  voor starters en ouderen in eigen hand heeft. Ook deze gedachte vindt men interessant. Samen met de inwoners en initiatiefnemers in de dorpen, wijken en steden zou hiernaar gekeken moeten worden.

Nieuw Sociaal heeft in haar beschouwingen aangedrongen op het terug brengen van meer verantwoordelijkheid van gemeente naar de inwoners.

Er zijn in het verleden door de landelijke overheid zaken op het bordje van de gemeente gelegd, waarbij de gemeente alleen maar mag fungeren als doorgeefluik. Gemeenten kunnen dit op veel vlakken niet aan, maar kunnen niets doen. Want ze hebben geen enkele inspraak in de uitvoering. De landelijke overheid loopt vast in de eigen regels en protocollen. Als er wat verandert is er alleen maar sprake van ‘pleisters plakken’ en niets structureel oplossen.

Er is aangekondigd dat de landelijke overheid gaat bezuinigen op bijdrage aan de gemeenten. Voor onze gemeente gaat dat in 2026 8 miljoen euro minder opleveren. De jaren daarna nog meer.  Daar kun je over somberen. Maar het kan ook anders.

Nieuw Sociaal ziet kansen om de ‘overheid’ goed te gaan reorganiseren. Er is een te grote overhead;  bij de landelijke en provinciale overheid. Maar ook bij de gemeenten. En bij maatschappelijk instellingen voor zorg en onderwijs.

Als we naar de gemeente kijken hoeft deze niet alles uit te voeren. De inwoners kunnen heel veel zelf. Kijk maar naar de lokale initiatieven die nu al ontstaan – bijvoorbeeld op het gebied van energietransitie.

Het moet anders in bestuurlijk Nederland. Omdat de samenleving erom vraagt en zeker ook omdat het huidige overheids-systeem vastloopt, terwijl de financiële middelen beperkt zijn. Als de gemeente meer een regiefunctie op zich neemt en minder als uitvoerder krijgt de gemeente en daarmee de inwoners meer ruimte om eigen beleid te ontwikkelen en uit te voeren. Het kost uiteindelijk dan ook minder.

Nieuw Sociaal wil die uitdaging aan gaan. De mens staat centraal bij Nieuw Sociaal.